Cam Elyafı (Fiber Glass) Kumaşlar Rehberi
Bu yazıda sizlere, kompozit üretiminde kullanılan cam elyaf kumaşları ve nerelerde kullanıldığını anlatacağız. Kumaşlar; cam elyafı iplikleri kullanılarak, yün ve pamuk gibi iplik hale getirilip dokunabilen maddelerdir. Bu anlamda, cam elyaf dokuma ana maddesi cam olan ve hayatımızı son derece kolaylaştıran güvenli bir materyaldir.
Keyifli okumalar dileriz!
Cam Elyafı Kumaş ve Bant Nedir?
Cam elyafı kumaş ve bant, kişiler tarafından genellikle tekne gibi kompozit parçaların üretimi ve onarımı yapılırken yaygın bir şekilde kullanılan malzemelerdendir. Bu iki materyal uygun fiyatlı olmakla beraber yönetimleri de kolaydır. Cam elyaf bez ve bant bir kompozit parçanın ihtiyacı olan mukavemeti, dayanıklılığı ve esnekliği sağlarlar.
Öncelikle cam elyafı kumaş, cam elyafı ipliklerden meydana gelen bir çeşit bezdir. Bu iplikler, daha sonra bir yüzeye uygulanıp reçine ile kaplanacak olan cam elyafı kumaşı yapmak üzere birbirine dokunur. Reçine, güçlü bir yüzey oluşturmak için sertleşir. Cam elyafı, sudaki UV ışınlarından, mantardan ve bakterilerden zarar görmeyen inorganik malzemeden üretilen ve son derece hafif, güçlü bir malzemedir. Yumuşama noktası 700 derece olan cam elyafı, yüksek sıcaklığa dayanabilmesi sayesinde pek çok kullanım alanına hizmet edebilen bir üründür.
Cam elyafı bant ise standart enlerin (100-125-150cm) dışında dar en dokumaları ifade etmektedir. Dokumanın çözülmesini engelleyen kenar dikişlerine sahip olarak cam elyafından dokunarak üretilmektedir. Bant, özellikle kompozit parçaların birleşim yerleri, ilave mukavemek gerektiren bölgeleri ve kenar bitimlerinde olmak üzere alanları güçlendirmek için idealdir ve kimyasal ile suya dayanıklı olma özelliklerine sahiptir. Islak yüzeylere temas eden bölgelere yerleştirildiğinde soyulma ve korozyona karşı dirençli olacaktır.
Kısacası hem cam elyafı dokuma hem de bant, cam filament şeritlerinden oluşur. Bununla birlikte, kompozit parça tamirinde dokuma daha geniş alanlarda kullanılırken cam elyafı bant ise güçlendirme ve onarım kısmında aktif olarak kullanılmaktadır.
Kumaş Kalınlığı ve Kullanım Alanları
Dokumanın metrekare başına düşen gram cinsinden ağırlığı dokumanın tam olarak nerede kullanılabileceğini belirler. Biriminin kısaltması şu şekildedir: g/m². Aynı birim ingilizce literatürde ‘‘gsm‘‘ (gram per square meter) yani ‘‘metrekare başına gram olarak‘‘ kısaltılır. Dokumaların metre kare ağırlıkları ortalama 200 gramdan 1130 grama kadar aralıkta kilogram başına ağırlığına göre satılmaktadır. Bu gramajdaki dokumalar 200 ile 2400 tex arasındaki cam elyaf ipliklerinin kullanımı tercih edilir.
Cam Elyafı kumaşlar ise 35 gramdan 150 grama kadar değişik ağırlıklarda metrekare cinsinden satılmaktadır. Düşük gramajlı kumaş olarak tabir edilen bu malzeme, hassas ve hafifliğin öne çıktığı kompozit parçalarda kullanılmaktdaır. Düşük gramajlı kumaşlarda kullanılan cam elyafı iplik "Yarn” olarak tabir edilir ve 33-100 tex bükümlü yarn ipliklerden dokunmaktadır.
Kumaş ağırlığı, kumaşın nerelerde kullanılacağına göre değişebilir. Örneğin, küçük teknelerin güvertelerinde ve alttaki yüzeyin görünmesini sağlayan doğal ahşap yüzeyleri korumak için 50-60 gram kumaş yeterli olacaktır. Gövde veya kabin üstü gibi daha geniş bir alanı kaplamanız gerekiyorsa 170 gram ile 285 gram yeterli olacaktır.
Bant Genişliği
Bandın genişliklerine karar verirken işinize en uygun boyutu seçmeniz gerekecektir. Reçineyi uygularken dar bantların ıslanması daha kolay olacaktır. Aynı zamanda dar bantlar bağlantı yerlerini, derzleri ve çatlakları sabitlemek için de kullanılır. Daha fazla takviye gerektiren ve daha geniş çatlaklara sahip alanlar için daha geniş bant kullanabilirsiniz.
Cam elyafı Kumaşı Örgü Çeşitleri
Cam elyafı’ta örgü çeşitleri 3’e ayrılmaktadır. Birlikte inceleyelim:
1. Düz Örgü
Düz örgü ipliklerin dik açılarda kesiştiği sepet örgüsüne benzeyen basit bir örgü modelidir. İçeri ve dışarı şekilde örülerek meydana getirilir. Bu durum istikrar sağlamak için harika olsa da esneklik için aynı etkiyi yarattığı söylenemez.
2. Saten Dokuma
Bu dokuma türü 1 atkı ipliğinin başka bir çözgü ipliğinin altına dikildiği 3-7 çözgü ipliği içerir. Bu dokuma yüksek esnekliğe sahiptir ve çeşitli şekillere uyum sağlayabilir.
3. Dimi Örgü
Son olarak dimi örgü ise düz örgüden daha yumuşak ve saten dokumadan daha esnektir. Diğer 2 dolgu ipliğinin üzerinde uzanan bir çözgü ipliğinin oluşturduğu çapraz bir teknik ile oluşturulur.
Kırpılmış Cam Elyafı Demetten Keçe Nedir?
Cam Elyafı ipliklerinin 10-50mm uzunluklarında kırpılarak serbest olarak bir taşıyıcı bant üzerine serilen kırpılmış iplikler, toz veya sıvı bir bağlayıcı ile birbirlerine yapıştırılması ile üretilir. Birbirine kimyasal yollarla yapıştırılmış cam elyafından bir levhadır. Yapısı, bir teknenin en dış tabakasında kullanım için idealdir ve yüksek mukavemet ve hafifilik sağlar. Keçeyi uygulamak kolaydır çünkü çeşitli kalıp geometrilerine çok kolay uyum sağlar. Kullanım yerlerine göre 100 gramdan 900 gram ağırlığına kadar keçe mevcuttur. Çok özel uygulamalarda 60-80 gram arasında keçe ürünü mevcuttur.